مطابق ماده (26) آیین نامه اجرایی، مرکز دارای دادسرا و دادگاه بدوی انتظامی در تمامی استانها و دادگاه تجدیدنظر انتظامی در مرکز است. اعضاء دادگاههای بدوی و تجدیدنظر انتظامی با معرفی رئیس مرکز از بین قضات دارای پایه 9 قضایی و بالاتر توسط رییس قوه قضائیه منصوب میگردند. دادگاههای بدوی انتظامی دارای یک عضو به عنوان رئیس و دادگاههای تجدیدنظر انتظامی مرکب از سه عضو یک رئیس و دو مستشار است که همگی دارای حق رأی هستند و آراء صادره با امضاء موافق دو نفر از آنان لازم الإجرا است. تخلفات وکلا، مشاورین خانواده و کارشناسان رسمی به شرحی است که در قانون کارشناسان رسمی دادگستری، دستورالعمل اجرایی این ماده و قانون وکالت و مقررات مرتبط تدوین شده است.
در صورت وجود شکایت از اعضای مرکز(وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده) فرد شاکی میتواند هم به صورت حضوری، از طریق مراجعه به دفتر دادسرای مرکز و هم به صورت سیستمی، از طریق ورود به سامانه دادسرای الکترونیک مرکز، شکایت خود را طرح نماید. بدین صورت که در فرم مخصوص ثبت شکایت، موضوع شکایت را طرح مینماید و شکواییه را در سامانه به ثبت میرساند. پس از ثبت شکایت و پرداخت هزینه آن، پیامکی به شاکی ارسال میگردد تا به منظور احراز هویت، اصول مدارک را به دفتر دادسرا ارائه نماید.
پس از ارائه مدارک و بررسی توسط کارشناس مربوطه، در صورتی که احراز هویت شاکی صورت بگیرد، پرونده الکترونیکی انتظامی تشکیل شده و به کارتابل دادستان و یا دادیار ارجاع ارسال میگردد؛ در صورتی که احراز هویت شاکی صورت نگیرد و یا در یک بازه زمانی مشخص اقدام به تقدیم اصول مدارک ننماید، دستور مختومه شدن پرونده توسط مدیر دفتر دادسرا صادر میشود. پس از تشکیل پرونده، دادستان و یا دادیار ارجاع محتوای شکواییه و ادله را بررسی مینماید و در صورت نیاز میتواند شاکی را جهت کسب اطلاعات بیشتر احضار نماید، در صورتی که محتویات ارائه شده توسط شاکی ناقص باشد، قرار رفع نقص صادر میشود و به شاکی ابلاغ میگردد.
در صورت رفع نقص مدارک، مجددا پرونده مورد بررسی قرار میگیرد اما در صورت برطرف نشدن نواقص در مهلت تعیین شده به دلیل عدم کفایت ادله، قرار منع تعقیب صادر و به شاکی ابلاغ میگردد؛ در صورت وجود اعتراض شاکی به قرار صادره در مهلت ده روزه، مراتب شکواییه و اعتراض ثبت شده به مشتکی عنه ابلاغ میگردد و فرصت برای پاسخگویی و ارائه لایحه تعیین میشود و در نهایت به منظور رسیدگی به اعتراض، پرونده الکترونیک به دادگاه بدوی ارسال میشود. در صورت کامل بودن محتویات شکواییه، بررسی میشود که آیا شاکی متقاضی حل و فصل اختلاف از طریق داوری میباشد و یا خیر، در صورت عدم وجود درخواست رجوع به داوری، دادستان و یا دادیار ارجاع قابلیت ارجاع پرونده به کمیته صلح و سازش هیئت مدیره استان را مورد بررسی قرار میدهد.
در صورت قابلیت طرح در کمیته، پرونده به کمیته صلح و سازش استان مورد نظر ارجاع داده می شود و پس از تشکیل جلسه، در صورت حصول صلح و سازش، سازش نامه تنظیم شده و به دفتر دادسرا ارسال می گردد، در غیر این صورت پرونده مجددا به دادستان و یا دادیار ارجاع جهت تعیین شعبه ارجاع داده میشود.